ནང་དོན་གནད་བསྡུས། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་དྲི་ཆུའི་བརྟག་ཚུལ་ལས་ཐོག་མར་ནད་མེད་དབང་གི་དྲི་ཆུའི་གྱུར་ཚུལ་མདོ་ཙམ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་རིམ་བཞིན་ནད་ཅན་གྱི་དྲི་ཆུའི་གྱུར་ཚུལ་དང་། ཁ་དོག རླངས་པ། དྲི་མ། མེ་ཏོག ཀུ་ཡ། སྤྲིས་མ། ལྡོག་དུས། ལྡོག་ཚུལ། ལོག་རྗེས་བཅས་བརྟག་ཚུལ་དགུ་ཡི་སྒོ་ནས་དྲི་ཆུར་བརྟག་སྟེ་ནད་གཞི་ངོས་འཛིན་ཚུལ་སྐོར་གླེང་ཡོད།
གནད་ཚིག དྲི་ཆུ། དུས་གསུམ། བརྟག་ཚུལ་དགུ
[ཀྲུང་གོའི་དཔེ་དེབ་དབྱེ་རྟགས།] R241.2 [ཡིག་ཚང་མཚོན་བྱང་།] A [རྩོམ་གྱི་གོ་རིམ་ཨང་སྒྲིག]1674-0572(2018)01-0030-08
དེ་ཡང་ནད་གཞི་དང་ནད་རྟགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི་མེ་དང་དུ་བའི་འབྲེལ་བ་དང་འདྲ་སྟེ་དུ་བ་མཐོང་ན་མེ་ཡོད་པ་ཤེས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་རྟགས་ཅི་ཡོད་ལས་ནད་ཅི་འབྱུང་བརྟག་པ་ཡིན་ལ། ངོས་འཛིན་རྟགས་ཀྱི་རྩ་བ་དེ་བལྟ་རེག་དྲི་གསུམ་ལས་མིག་གི་བལྟ་བ་དེ་ལ་ཡང་ལྕེ་ཆུ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱི་མ་ཆུ་ལ་བརྟག་ཚུལ་ནི་ཕྱི་མ་འཕྲིན་ལས་རྒྱུད་ལས། སྤྱིར་ན་དོན་ནད་རྩ་གསལ་སྣོད་ནད་ཆུ། །འཚོ་འཆི་ལ་ཤན་རྩ་ཡིས་འབྱེད་ན་ཡང་། །ཚ་གྲང་ལ་ཤན་ཆུ་ལ་མཐོང་བས་གསལ། །དེ་ཕྱིར་མཁས་པས་ཆུ་ལ་བརྟག་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། གསོ་རིག་དགོས་པ་ཀུན་འབྱུང་ལས། ཆུ་ལ་གོམས་པའི་སྨན་པ་དེ། །རང་བྱད་མེ་ལོང་བསྟན་པ་འདྲ། །ཚ་གྲང་དབྱེ་བ་མ་འབྱེད་པའི། །དེ་འདྲའི་རིག་པ་ཆུ་ལ་བཤད། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྙན་བརྒྱུད་བེའུ་བུམ་ནག་པོ་ལས། ཆུ་ལ་ནད་ངོས་འཛིན་པ་དེ། །ནད་ཡོད་པ་ནས་ཆུ་དེ་ཡོང་། །ཁ་དོག་དྲི་དང་རེག་བྱ་རྣམས། །ནད་དང་མཐུན་པར་ཡོང་བ་ན། །དེ་ཕྱིར་ཆུ་ལ་གསལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དྲི་ཆུ་ལ་བརྟག་ནས་ནད་ངོས་འཛིན་པའི་ཐབས་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་བརྟག་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་། རྣམ་པར་གྱུར་བའི་ནད་ཀྱི་ཆུ་དེ་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བརྟག་པའི་དུས་གསུམ་དང་བརྟག་ཚུལ་རྣམ་པ་དགུའི་སྒོ་ནས་བརྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མར་དྲི་ཆུ་བཏང་མ་ཐག་པ་ཚ་མོའི་དུས་དང་བར་དུ་ངད་ཡལ་ཏེ་དྲོ་འཇམ་གྱི་དུས། མཐར་བཏང་ནས་ཡུན་རིང་འགོར་བའི་གྲང་ཟིན་པའི་དུས་བཅས་ལ་བརྟག་པའི་དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ཡང་ཚན་མོའི་དུས་སུ་དྲི་ཆུའི་ཁ་དོག་དང་རླངས་པ། དྲི་མ། མེ་ཏོག་གམ་ལྦུ་བ་བཅས་ལ་བརྟག་དགོས་པ་དང་། ངད་ཡལ་གྱི་དུས་སུ་ཀུ་ཡ་དང་སྤྲིས་མ་གཉིས་ལ་བརྟག་དགོས། གྲང་ཟིན་པའི་དུས་སུ་ལྡོག་པའི་དུས་དང་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པའི་ཚུལ། ལོག་རྗེས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་ངོ་བོ་གསུམ་ལ་བརྟག་པ་བཅས་བརྟག་ཚུལ་དགུ་ཡི་སྐོར་འདིར་མདོ་ཙམ་གླེང་བ་ལ།
དང་པོ། དྲི་ཆུའི་གྱུར་ཚུལ་བཤད་པ།
རྒྱུད་ལས། གྱུར་ཚུལ་ཟས་སྐོམ་ཕོ་བར་དྭངས་སྙིགས་ཕྱེ། །སྙིགས་མ་རྒྱུ་མའི་ནང་ཚུད་སྐ་སླ་ཕྱེ། །སླ་བ་རྒྱུ་གྲོག་རྩ་ནས་ལྒང་པར་འདྲིལ། །ཞེས་ཟས་སྐོམ་གང་དང་གང་ཟོས་པ་དེ་དག་ཕོ་བར་སླེབས་ཚེ་ཕོ་བའི་གནས་སུ་བད་ཀན་མྱག་བྱེད་ཀྱིས་མྱག་པར་བྱེད་པ་དང་། མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱིས་ཞུ་བར་བཞུས་པ། རླུང་མེ་མཉམ་གྱིས་ཕོ་བར་ཚུད་པའི་ཟས་སྐོམ་མྱག་བཞུ་བྱས་ཟིན་པ་དེ་དག་དྭངས་སྙིགས་ཕྱེ་བ་ལས་སྙིགས་མ་རྣམས་རྒྱུ་མའི་ནང་ཚུད་ནས་སྐ་བའི་ཆ་དང་སླ་བའི་ཆ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ལས་སླ་བའི་ཆ་དེ་ཕོ་བ་དང་ལོང་ག་རྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་རྣམས་བརྒྱུད་ཅིང་། མཐར་རྒྱུ་གྲོག་གི་རྩ་ཞེས་རྒྱུ་ལོང་ནས་མཆིན་པར་རྒྱུ་བའི་རྩ་དང་མཁལ་མ་བརྒྱུད་ནས་ལྒང་བར་འདྲིལ་ཞིང་གསོག་པ་ལས་དྲི་ཆུར་འགྱུར་ལ། ཟས་སྐོམ་གྱི་དྭངས་མ་ནི་མཆིན་པའི་གནས་སུ་བརྒྱུད་དེ་མཁྲིས་པ་མདོག་སྒྱུར་གྱི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་པ་དང་། ཁྲག་དེ་ཡང་དྭངས་སྙིགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་དྭངས་མ་ནི་ཤ་དང་སྙིགས་མ་ནི་སྣོད་ཀྱི་མཁྲིས་པའི་གནས་སུ་གསོག་པར་འགྱུར། མཁྲིས་པ་དེ་ལ་ཡང་དྭངས་སྙིགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་དྭངས་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆུ་སེར་དུ་འགྱུར་ལ་སྙིགས་མ་རྣམས་སླར་ལུས་ཁམས་ཀྱི་རྩ་མིག་མང་པོར་འགྲིམས་ནས་མཐར་དྲི་ཆུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལྒང་བའི་ནང་དུ་གསོག་པ་དེ་ལས་དྲི་ཆུ་དང་འདྲེས་པར་འབྱུང་ལ། དྲི་ཆུའི་ཁ་དོག་ཅུང་ཙམ་སེར་པོར་འོང་པ་དང་། ཞག་གི་སྤྲིས་མ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་སྙིགས་མ་འདི་དག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་གསོ་རིག་དགོས་པ་ཀུན་འབྱུང་ལས། མཁལ་མ་ཆུ་ཁམས་ཆུ་ཡི་རྟེན། །དྲི་ཆུ་འབྱིན་སྡོམ་ལས་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། སོ་མ་རཱ་ཛ་ལས། མཆིན་པའི་སྙིགས་མ་མཁལ་མར་འགྲོ། །བད་ཀན་མཁྲིས་པ་རླུང་གིས་ཕྱེ། །ལུས་ཟུངས་འཛིན་བྱེད་རླུང་གིས་དྲངས། །མཁལ་མའི་སྦུབས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། །བཅུད་ཀུན་རུས་མིག་འདྲེན་པར་བྱེད། །ལྷ་བ་རུས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱས། །བདེ་བ་རྒྱས་བྱེད་སྲོག་འཛིན་བྱེད། །སྙིགས་མ་ལྒང་ཕུག་དག་ཏུ་ལྷུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ལས་དྲི་ཆུ་ནི་མཁལ་མ་བརྒྱུད་ནས་ཐིགས་པ་རེ་རེ་བཞིན་ལྒང་པའི་གནས་སུ་གསོག་ཚུལ་དང་གནས་སོགས་དྲི་ཆུའི་གྱུར་ཚུལ་གྱི་གནས་ལུགས་རྣམས་ཅུང་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད།
གཉིས་པ། ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ།
དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྟེན་ཟུངས་བདུན་དང་དྲི་མ་གསུམ། བརྟེན་པ་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ་བཅས་རང་རང་གི་ལྡང་ཚད་ལྟར་གནས་ཤིང་འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་ཞིང་དེ་ཉིད་གཞན་དབང་དུ་མ་གྱུར་བར་ལུས་ཐ་མལ་དུ་གནས་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཆུ་དེ་ལ་བརྟག་ན། དེའི་ཁ་དོག་ནི་འབྲི་མར་བཞུས་པའི་དྭངས་མ་དང་འདྲ་བར་དཀར་ལ་སེར་ཤས་ཆེ་བར་འོང་ཞིང་། སྦྲེ་དྲི་སྟེ་དུད་འགྲོའི་རྨོངས་ཁའི་དྲེག་པའི་དྲི་འདྲ་བ་མནམ་པ། རླངས་པ་ལངས་པའི་ཡུན་རིང་ཐུང་སྙོམས་པ། ལྦུ་བ་ནི་ཆུ་སྟེང་དུ་ཁྱབ་ཅིང་ཆེ་ཆུང་སྙོམས་པ། སྤྲིས་མ་ཀོ་ཆུ་སྟེ་དབྱར་དུས་ན་གཤོངས་ན་འཁྱིལ་བའི་ཆུ་ཆུང་ངུའི་སྤྲིས་མ་ལྟར་སྲབ་མཐུག་རན་པར་ཁྱབ་པ། དྲི་ཆུའི་དྲོད་དང་རླངས་ཡལ་བའི་དུས་ཙམ་ན་དྲི་ཆུའི་ངོ་བོ་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་སྟེ་ལྡོག་པ་དང་། ཆུ་མདོག་སྣོད་ཀྱི་མཐའ་ནས་རིམ་བཞིན་སྙོམས་པོར་ལྡོག་པ། མཐར་ལོག་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་ཁ་དོག་དཀར་སེར་ཤིན་ཏུ་དྭངས་པ་བཅས་བྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུན་ལྡན་ཐ་མལ་ནད་ཀྱི་ཚད་ལྡན་གྱི་ཆུ་སྟེ་རྒྱུད་ལས། ཁ་དོག་འབྲི་མར་བཞུས་འདྲ་སྦྲེ་དྲི་མནམ། །རླངས་པ་ཆེ་ཆུང་ཡུན་རན་མེ་ཏོག་སྙོམས། །ཀུ་ཡ་སྙོམས་ཁྱབ་སྤྲིས་མ་ཀོ་ཆུ་ཙམ། །རླངས་ཡལ་དུས་ན་མཐའ་ནས་སྒོར་མོར་ལྡོག །ལོག་རྗེས་དཀར་སེར་དྭངས་པ་ནད་མེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ན་ཚོད་ཀྱི་དབང་གིས་རྒན་བྱིས་དར་གསུམ་ལ་ཆུ་མདོག་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་སྟེ། བྱིས་པ་བད་ཀན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཅུང་ཟད་དཀར་ཤས་ཆེ་བ་དང་། དར་མ་མཁྲིས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སེར་ཤས་ཆེ་བ། རྒས་པ་རླུང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཅུང་ཟད་སྔོ་ཉམས་ཆེ་བ་བཅས་ཡིན། གཞན་ཡང་སྦྲུམ་མའི་ཆུ་ནི་སྔོ་ལ་དྭངས་པས་མཚོ་ཆུ་འདྲ་བ་འབྱུང་བ་སོགས་ཀྱང་ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ་ཡིན་ནོ་གསུངས།
གསུམ་པ། ནད་ཅན་གྱི་དྲི་ཆུའི་བརྟག་ཚུལ་དགུ
གཅིག བཏང་མ་ཐག་པ་དྲི་ཆུ་ཚ་མོའི་དུས་ཀྱི་བརྟག་ཐབས།
1 ཁ་དོག་ལ་བརྟག་པ།
རྒྱུད་ལས། ལུ་མའི་ཆུ་ལྟར་སྔོ་ལ་སླ་བ་རླུང་། །སེར་ན་མཁྲིས་པ་དཀར་ན་བད་ཀན་ནད། །དམར་ན་ཁྲག་ནད་རྒྱ་བཤལ་ཆུ་སེར་ཡིན། །སྨུག་ལ་དུགས་ན་བད་ཀན་སྨུག་པོར་བརྟག །ཆུ་མདོག་འདྲེས་ན་ལྡན་དང་འདུས་པའི་ནད། །མར་ནག་འདྲ་ན་རིམས་དང་མཁྲིས་པ་རྒྱས། །དམར་སེར་སྐ་དུགས་འགྲམས་སམ་འཁྲུགས་ཆུ་ཡིན། །ཆུ་མདོག་ནག་གམ་འཇའ་ཚོན་འདྲ་བ་དུག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ནད་པའི་དྲི་ཆུའི་མདོག་ལུ་མའི་ཆུ་ཞེས་ནེའུ་གསིང་གི་དཀྱིལ་དུ་ས་འོག་ནས་ཡར་འབུར་བའི་ཆུ་ལྟར་དྭངས་ཤིང་སྔོ་ལ་སླ་བར་ཡོད་ན་དེ་ནི་རླུང་གི་རང་མདོག་སྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྣང་བས་རླུང་གི་ནད་ཡིན་ལ། སླ་བ་ནི་མེ་ཉམས་ཀྱིས་དྭངས་སྙིགས་ལེགས་པར་ཕྱེ་ནས་རླུང་གྲང་བ་དང་སྲ་བ་ལུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པས་བད་ཀན་བསྒོངས་ཤིང་ཁྲག་མཁྲིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སླ་བ་ཡིན་པར་འདོད། སྐྱེར་པའམ་ཆུ་རྩའི་ཁུ་བའི་མདོག་ལྟར་སེར་བ་ནི་མཁྲིས་པ་མེའི་རང་བཞིན་ཁ་མདོག་དམར་སེར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའམ་ཁྲག་མཁྲིས་རྒྱས་པས་ཆུའི་མདོག་དམར་སེར་བྱུང་བ་ཡིན། བད་ཀན་ས་ཆུའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བད་ཀན་རང་མདོག་ཇི་བཞིན་དྲི་ཆུའི་མདོག་ཀྱང་དཀར་བའོ། །མཚལ་དང་བཙོད་ཀྱི་ཁུ་བའི་མདོག་ལྟར་དམར་ན་མཆིན་པར་ཁྲག་རྒྱས་པ་སོགས་ཁྲག་གི་ནད། རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་སྣོད་ཆུས་བཤལ་བ་ལྟར་ཟིང་སྐྱར་གྱུར་ན་ཆུ་སེར་ཡིན་ཏེ། ཁྲག་གི་སྙིགས་མ་ཡིན་པས་དམར་བ་དང་། མཁྲིས་པའི་དྭངས་མ་ཡིན་པས་སེར་བ་མེ་དྲོད་ཉམས་པས་གྲང་བ་བད་རླུང་དང་བསྡོངས་པ་སྔོ་དཀར་ཏེ། དམར་སེར་སྔོ་དཀར་བསྡོངས་པས་རྒྱ་བཤལ་ལྟར་སྣང་། མདོག་སྨུག་ལ་དྲི་དུགས་པའམ་ངན་པ་བད་ཀན་སྨུག་པོར་བརྟག་སྟེ། དེ་ཡང་བད་ཀན་སྨུག་པོའི་རྒྱུ་ནི་མན་ངག་རྒྱུད་དུ། རྒྱུ་ནི་རླུང་མཁྲིས་ཁྲག་དང་བད་ཀན་བཞི །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རླུང་སྔོ་ལ་མཁྲིས་པ་སེར། ཁྲག་དམར་བད་ཀན་དཀར་བ་བསྡོངས་པས་སྨུག་པོར་འགྱུར་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འདྲེས་པར་སྣང་ངོ་། །མར་ནག་སྟེ་སྣུམ་གྱི་མདོག་ལྟར་ནག་ལ་གར་ཞིང་ཉོག་པ་དང་འདྲ་ན་རིམས་དང་མཁྲིས་པ་རྒྱས་པའི་ནད། ཁ་དོག་དམར་ཞིང་སེར་མདངས་ཅུང་ཡོད་པར་སྐ་བ་སྟེ་གར་བ་དང་དྲི་དུགས་པའམ་ངན་པ་མནམ་པ་ནི་འགྲམས་སམ་འཁྲུགས་ཚད་ཀྱི་ནད་ཆུ་ཡིན། འཇའ་ཚོན་འདྲ་བ་དུག་གི་ནད་དེ་རྒྱུ་ལ་བལྟོས་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གཡའ་དུག་སོགས་ཀྱི་གཡའ་ནི་མདོག་ནག་གམ་འཇའ་ཚོན་རིས་སུ་བྱུང་། བཻ་སྔོན་ལས། ཁ་དོག་སྨུག་པོ་ལ་དུ་བ་བཏབ་པ་ལྟར་སྨུག་དུགས་སུ་འདུག་ན་བད་ཀན་སྨུག་པོ་ཡིན་པར་བརྟག སྨུག་སྔོ་རླུང་དང་ཆུ་སེར། སྨུག་སེར་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་འཐབ་པ། སྨུག་ནག་ཆུ་སེར་ནག་པོའམ་རིམས་དུག་གི་ཆུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
2 རླངས་པར་བརྟག་པ།
སྨན་དཔྱད་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ་ལས། རླངས་པ་ཆེ་ཡུན་རིང་ན་ཚ། །རླངས་པ་ཆུང་ཡུན་ཐུང་ན་གྲང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆུ་དེ་ཚན་དེའི་དུས་སུ་རླངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ན་ཚ་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཆུ་དང་། དེའི་ཞར་ལ་རླངས་པ་ཆེ་ཆུང་འབྲིང་ཙམ་བྱུང་ན་ཚ་བ་འབྲིང་། ཆུང་བར་གྱུར་ན་ཚ་བ་ཆུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་མཁྲིས་པ་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་དྲོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་རླངས་པ་ཡང་ཆེ་བར་འབྱུང་བ་དང་། བད་ཀན་ས་ཆུའི་རང་བཞིན་མེ་དྲོད་ཆུང་བས་ན་རླངས་པ་ཡང་ཆུང་བར་འབྱུང་ངེས་སྙམ། རླངས་པ་ཆུང་ལ་དུས་སུ་མི་གསལ་བར་ཡུན་རིང་གནས་ན་ཚ་བ་གབ་པའི་ནད་དམ་རྙིངས་པའི་ཚ་བ་ཡིན་ཏེ་གྲང་བས་མགོ་མནན་པས་རླངས་པ་ཆུང་ལ་གཏིང་ན་ཚད་པ་ཡོད་པས་རླངས་པ་ཡལ་བའི་དུས་ཡུན་རིང་བའོ། །རླངས་པ་ཆུང་ངུ་ཙམ་ལས་མེད་པ་དང་ཡུན་ཐུང་ངུའི་ནང་ཡལ་འགྲོ་བ་ནི་བད་ཀན་དང་རླུང་གི་རང་བཞིན་གྲང་བའི་ནད་ཀྱི་ཆུ་ཡིན། དེ་བཞིན་རླངས་པ་སྐབས་རེར་ཆེ་ཞིང་སྐབས་རེར་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་སྤེལ་མར་མངོན་པ་ནི་ཚ་གྲང་འདྲེས་པའི་ནད་ཡིན་སྙམ་མོ ། །
3 དྲི་མར་བརྟག་པ།
ནད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བསྡོངས་ཟླ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དྲི་ཆུའི་དྲི་མ་ཡང་མི་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུད་དུ། དྲི་མ་དུགས་ལ་དཀུ་ན་ཚ་བ་ཆེ། །དྲི་མ་མེད་དམ་ཆུང་ན་གྲང་བ་ཡིན། །ཟས་ཀྱི་དྲི་མ་གང་མནམ་དེ་མ་ཞུ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དྲི་ཆུ་བཏང་མ་ཐག་ཚ་མོའི་དུས་སུ་ཆུའི་དྲི་མ་ཤིན་ཏུ་དུགས་པའམ་དྲི་མ་ཕོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེན་པ་ལོག་ནས་སླར་མྱང་བར་མི་འདོད་པ་ནི་ཚ་བ་ཆེ་བའི་རྟགས་དང་། དྲི་མ་སྣོམ་པའི་ཚེ་གཏན་ནས་མནམ་རྒྱུ་མེད་པའམ་ཆུང་ངུ་ལས་མི་བྲོ་བ་ནི་གྲང་བའི་ནད་ཡིན། འཕེལ་འགྲིབ་ནད་ཀྱི་ལེའུར། མཁྲིས་པ་འཁྲུགས་པས་ལུས་ཟུངས་བསྲེག་པར་བྱེད། །འདི་ནི་མེ་ཡི་རང་བཞིན་ཚ་བས་ན། །སྨད་ན་གནས་ཀྱང་སྟོད་དུ་འབར་བར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟར་ལུས་ཁམས་ལ་རྒྱུན་དུ་གནས་པའི་མཁྲིས་པ་མེའི་རང་བཞིན་དེ་འཁྲུགས་ནས་ལུས་ཁམས་ཀྱི་དྲོད་ཚད་ཆེར་རྒྱས་པས་ལུས་ཟུངས་ཞུ་ཞིང་འདྲུལ་བར་བྱེད་པས་དྲི་མ་དུགས་པ་ཡིན་ལ། བད་ཀན་བསིལ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་ཆུང་བའམ་དེའི་རླངས་པ་ཆུང་བའི་དབང་གིས་དྲི་མ་དེ་ཙམ་མི་བྲོ་བའམ་མི་ཤེས་པས་དྲི་ཆུང་བར་འདོད་པར་སྣང་། ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་ཉམས་ནས་ཟས་སྐོམ་འཇུ་སྟོབས་ཞན་པའམ་ཞུ་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས་དྲི་ཆུར་ཤ་དང་ཆང་ལ་སོགས་པ་གང་ཟོས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མནམ་ན་གང་མནམ་པ་དེ་མ་ཞུ་བའི་རྟགས་ཡིན། བཻ་སྔོན་དུ། རླུང་ལ་གཡའ་དྲི་དང་། མཁྲིས་པར་གསུར་དྲི། བད་ཀན་ལ་ཤུག་དྲི། འདུས་པར་ཚིལ་དྲི། ཁྲག་ལ་ཁྲག་དྲི། ལྷོག་པར་ཀླད་དྲི། དམུ་ཆུར་ལབ་ལོའི་དྲི་མ། རྣག་ལ་རྣག་དྲི་སོགས་འོང་བར་གསུངས།
4 མེ་ཏོག་གམ་ལྦུ་བར་བརྟག་པ།
མེ་ཏོག་ཅེས་པ་ནི་དྲི་ཆུའི་ཁར་ལྡིང་བའི་ལྦུ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་དྲི་ཆུ་དེ་དཀྲུགས་རྗེས་ལྦུ་བའི་ཁ་དོག་སྔོ་ཞིང་མཛོ་མིག་ལྟར་འབུར་ལ་ཆེ་བ་ནི་རླུང་ནད་ཀྱི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། རང་མདོག་སྔོ་བས་ལྦུ་བ་སྔོ་ལ་མཚན་ཉིད་ཡང་གཡོ་བསྐྱོད་པས་ལྦུ་བ་ཆེ་བའོ། །ལྦུ་བ་ཉ་མིག་ལྟར་ཕྲ་ཞིང་ཆུང་ལ་མདོག་སེར་ཤས་ཅན་འཕྲལ་དུ་སངས་འགྲོ་བ་མཁྲིས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མཚུངས་པས་ཕྲ་ལ་རང་མདོག་སེར་བ་དང་། ལྡོག་ཁ་ཡང་བས་སངས་སྐྱེན་པ་ཡིན། ལྦུ་བ་མཆིལ་མ་འདྲ་བར་དཀར་ཞིང་ཆུང་བ་ནི་བད་ཀན་མཚན་ཉིད་འབྱར་བག་སོགས་ཡོད་པས་བྱས་སམ། ལྦུ་བའི་ཁ་དོག་དམར་ན་ཁྲག་འཁྲུགས་ཀྱི་ནད་དང་འཇའ་ཚོན་ལྟར་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱུང་ན་དུག་ནད། ཕུག་རོན་ཁྱུ་ཁྲས་ཕྱོགས་ངེས་མེད་དུ་གཏོར་བ་ལྟར་ལྦུ་བ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོར་བ་འདྲ་ན་ཚ་གྲང་གང་ཡིན་ཀྱང་བྱེར་བའི་ནད་ཡིན་ལ། ནད་གང་བྱེར་བ་ནི་དེའི་ཁ་དོག་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྨན་དཔྱད་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཡང་ན་ཚ་གྲང་གཉིས་སུ་ཏེ། །ལྦུ་བ་ཆུང་ལ་ཚོམ་བུར་ཆད། །ཞི་དཀའ་བ་ནི་ཚ་བའོ། །ལྦུ་བ་ཆེ་ལ་ཁེབས་པ་དང་། །ཞི་བར་སླ་བ་གྲང་བའོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་གསོ་དཔྱད་ཉམས་མྱོང་འཆི་མེད་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ལེན་ལས། དཀྲུགས་ཚེ་ལྦུ་བ་མེད་པའམ། ཡང་ན་ལྦུ་གསོབ་དེ་ཚེག་སྒྲ་དང་བཅས་འཕྱུར་འོང་བ་ན་ནད་དེ་ལུས་ལ་བྱེར་བའི་རྟགས་ཡིན་ལ། འབམ་ལ་སོགས་པ་ཆུ་ནད་རིགས་ཆུའི་ལྦུ་བ་གཡུང་ཞིང་བརྟག་ན་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཕབ་ཐུབ་པ་དང་། དེ་རྒོད་ན་ཕབ་དཀའ་བའི་རྟགས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ལྦུ་བའི་ཆེ་ཆུང་དང་ཁ་དོག་ལས་ནད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རྟགས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དྲི་ཆུ་དཀྲུགས་པས་ཚེག་སྒྲ་དང་བཅས་ཞི་འགྲོ་ན་ཚ་ཆུ་ཡིན་པ་དང་། ཚེག་སྒྲ་མེད་པའམ་ཆུང་ན་གྲང་ཆུའི་རྟགས་སུ་ཤེས་དགོས་པ་སོགས་བརྟག་ཚུལ་བགྲང་གིས་མི་ལང་ངོ་། །
གཉིས། ངད་ཡལ་དུས་ཀྱི་དྲི་ཆུའི་བརྟག་ཐབས།
1 ཀུ་ཡར་བརྟག་པ།
སྤྱིར་ཀུ་ཡ་ནི་ནད་ཅན་དང་ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་འབྱུང་ལ། ཆུ་ཚ་གྲང་གང་རུང་གི་དུས་སུའང་ཡོད་ཅིང་ལྷག་པར་ཚ་བ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་དེ་བས་མང་བ་ཡོང་བ་ཡིན། དེ་ནི་ལུས་ཟུངས་ཀྱི་གནས་སོ་སོ་ནས་བརྒྱུད་ཡོང་བའི་ཁྲག་མཁྲིས་ཀྱི་སྙིགས་མ་དེ་ཆུ་ནང་དུ་སྤྲིན་ནམ་བལ་ལྟ་བིའི་དངོས་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། མན་ངག་རྒྱུད་ཀྱི་ཚ་གྲང་གལ་མདོ་རུ་ཆུ་མདོག་ལྟར་སྣང་འཁྲུལ་སོ་ཀུ་ཡས་བསལ། །ཞེས་ཀུ་ཡ་ནི་ཁྲག་དང་མཁྲིས་པའི་གནས་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཚ་བ་ཁྲག་དང་མཁྲིས་པའི་ཁམས་འཕེལ་བའི་ཚེ་ཀུ་ཡ་མང་ལ། ཟད་པའི་ཚེ་ཀུ་ཡ་ཉུང་བའི་དབང་གིས་ལུས་ལ་ཚ་གྲང་གང་ཡོད་ནད་པའི་ཆུ་ལ་གསལ་བ་ཡིན་པས་ཀུ་ཡ་ལ་བརྟག་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །ཀུ་ཡ་ལ་བརྟེན་ནས་ནད་ངོས་འཛིན་པ་དེ་ཡང་ཀུ་ཡའི་དབྱིབས་དང་གནས། སྲབ་མཐུག མང་ཉུང་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བལྟས་ནས་ངོས་འཛིན་པ་ཡིན། དབྱིབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ངོས་འཛིན་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཀུ་ཡ་སྤུ་དང་འདྲ་ན་རླུང་གི་ནད། །བལ་འདབ་ཆུ་སྐྱུར་འདྲ་བ་ཁྲག་མཁྲིས་ཡིན། །སྤུ་རྩེ་འདྲ་བ་བད་ཀན་གྲང་བའི་ནད། །སྤྲིན་འདྲ་གློ་ནད་རྣག་འདྲ་དེ་ཉིད་ཡོད། །བྱེ་མ་འདྲ་ན་མཁལ་ནད་ཡོད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་དེའི་ཞར་ལ་ལྷང་ཚེར་དང་གསེར་བྱེ་འདྲ་ན་མཁལ་མའི་རྩ་སྦུབས་འགགས་པ་དང་། ཉལ་པོ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཉམས་ཡོད་པར་བཤད་དེ། དེ་ཡང་གསེར་བྱེ་ལྟ་བུ་དེ་སེ་ཉིག་གི་བ་ཆུའི་ཞབས་སུ་བྱུང་ན་ཚེ་རིང་ངོ་ཞེས་མན་ངག་འགའ་ལས་གསུངས་སོ། །གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ངོས་འཛིན་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། སྟེང་འོག་བར་གནས་ནད་ཀྱང་དེ་བཞིན་བརྟག །ཅེས་ཀུ་ཡ་དེ་དྲི་ཆུའི་ཁའམ་སྟེང་དུ་གནས་ན་ནད་དེ་གློ་སྙིང་སོགས་ལུས་སྟོད་ཀྱི་ཆར་གནས་ལ། ཀུ་ཡ་དེ་དྲི་ཆུའི་བར་ལ་གནས་ན་མཆིན་མཆེར་མཁྲིས་པ་སོགས་ལྟེ་བ་ནས་སྙིང་གའི་བར་ན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཏེ་སོ་མ་རཱ་ཛ་ལས། ཀུ་ཡ་བར་ན་ལྡིང་བ་ནི། །ཕོ་བའི་སྟེང་ན་སྐྲན་ཡོད་པའོ། །བྱ་ཡི་ལྕེ་འདྲ་བྱུང་ན་ནི། །མཆེར་བའི་སྟེང་ན་སྐྲན་ཡོད་པའོ། །དམར་པོ་འདྲིལ་བ་མཆིན་པའི་སྐྲན། །སེར་པོ་མཁྲིས་ལ་སྐྲན་གྱིས་བཅར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཀུ་ཡ་དེ་དྲི་ཆུའི་འོག་གམ་གཏིང་དུ་གནས་ན་མཁལ་མའམ་ལྒང་པ། རྒྱུ་མ་ལོང་ལ་སོགས་ལྟེ་བ་མན་ཆད་ལུས་སྨད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ལ་ནད་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་དགོས་ཏེ། བཀྲ་འབུམ་དཀའ་འགྲེལ་ལས། ཀུ་ཡ་སྟེང་དུ་བྱུང་ན་སྤྲིན་དང་འདྲ། །གློ་སྙིང་ཚ་བ་རྒྱས་པའམ། །ནད་ནི་གློ་སྙིང་སྟོད་ལ་ཡོད། །བར་དུ་བྱུང་ན་རླངས་པ་འདྲ། །ནད་ནི་མཁལ་རྐེད་རྒྱུ་ལོང་ཡོད། །བྱེ་མ་འདྲ་དང་གསེར་བྱེ་འདྲ། །མཁལ་ནད་ཅན་ལ་འོང་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྲབ་མཐུག་གི་སྒོ་ནས་ངོས་འཛིན་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། མཐུག་དང་སྲབ་ལས་ཚ་གྲང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དྲི་ཆུའི་སྟེང་འོག་བར་གསུམ་དུ་ཀུ་ཡ་མཐུག་པོ་ལིང་གིས་བྱུང་ན་ཕལ་ཆེར་ཚ་བ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ཀུ་ཡ་སྲབ་པའམ་ཡལ་ནས་མེད་ན་གྲང་བའི་ནད་དུ་བརྟག་དགོས་པ་ལྟར་ཀུ་ཡ་སྲབ་མཐུག་ལས་ཚ་གྲང་གི་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་པ་ནི་སྤྱིའི་དབང་དུ་ཡིན་ལ། དམིགས་བསལ་དུ་ཀུ་ཡ་སྲབ་པ་ནི་གྲང་རླུང་གི་ནད་ཡིན་པས་དེ་ལ་གྲང་རླུང་གི་བཅོས་དྲོད་སྨན་སོགས་བསྟེན་པས་ཀུ་ཡ་ཇེ་མཐུག་ཏུ་སོང་ན་གྲང་བ་ལྟར་སྣང་གི་ནད་དེ་དོན་ལ་ཚ་བ་ངེས་པར་ཡོད་པ་དང་། སྔར་ཀུ་ཡ་མཐུག་པ་དེར་གྲང་རླུང་གི་བཅོས་བྱས་ཏེ་ཇེ་སྲབ་ཏུ་སོང་ན་ངོ་བོ་གྲང་རླུང་ཡིན་པར་གསུངས། ཀུ་ཡ་མང་ཉུང་ལས་ནད་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ནི། ཀུ་ཡ་མང་ན་ཚ་བ་དང་། ཉུང་ན་གྲང་བའི་ནད་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས། གཞན་ཀུ་ཡའི་ཁ་དོག་གང་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ་ཀུ་ཡ་ཆུའི་ནང་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་དུ་ཆུ་དེའི་མདོག་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་གསུངས། དེ་ཡང་སོ་མ་རཱ་ཛ་ལས། དཀར་ན་རླུང་དང་བད་ཀན་ཆེ། །དམར་ན་ཁྲག་དང་མཁྲིས་ཤས་ཆེ་བ་སྟེ། །དབུས་སེར་མཐའ་སྔོ་མཁྲིས་པ་སྟེ། །སྨུག་ནག་མཁལ་ནད་ཡོད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྟག་དགོས་པ་ཡིན།
2 སྤྲིས་མ་ལ་བརྟག་པ།
སྤྲིས་མ་ནི་ལུས་ཟུངས་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་ཚིལ་ལས་བྱུང་བའི་སྙིགས་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་འོ་མ་སོགས་ཀྱི་ཞག་ལྟར་ཆུའི་ཁར་ཁྱབ་འདུག་པ་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་སྤྲིས་མ་དེ་ཀུ་ཡ་དང་འདྲ་བ་སྲབ་ན་གྲང་བའི་ནད་དང་མཐུག་ན་ཚ་བའི་ནད་ཡིན། རྒྱུད་ལས། བླངས་བཞག་བཏུབ་ན་ཞག་རྒོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །མེར་བསྲེག་གསུར་དྲི་བྱུང་ན་བཅོས་མི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྤྲིས་མ་ཐུར་རྩེ་སོགས་ཀྱིས་ཚུར་བླངས་ཏེ་སེན་མོའི་སྟེང་དང་། གྲིའི་ཁར་བཞག་བཏུབ་པ་བྱུང་ན་ཞག་རྒོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན། དེ་མེར་བསྲེག་པས་གསུར་དྲི་བྱུང་ན་ལུས་ཟུངས་ཞུ་བ་ཡིན་པས་བཅོས་མི་དགོས་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་འཚོ་བ་ཡིན། དྲི་ཆུ་དེ་འགུལ་སྐྱོད་དང་ཆུ་མ་འཁྱགས་པ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་སྤྲིས་མ་དུམ་བུར་ཆད་ན་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་བར་གསུམ་གང་རུང་དུ་སྐྲན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། སོ་མ་རཱ་ཛ་ལས། འོ་སྤྲིས་འདྲ་བའི་ཞག་དག་ནི། །ཆང་དང་མར་རྣམས་མ་ཞུ་སྟེ། །སྦྲང་འདབ་འདྲ་བའི་ཞག་དག་ཀྱང་། །མར་ད་འོ་མ་མ་ཞུ་ལྕི། །མདོག་ཁམ་དག་ཀྱང་ཤ་མ་ཞུ། །སྒོང་སྤྲིས་ལྦུ་བ་ཤུན་དང་འདྲ། །ཚིལ་མ་ཞུ་དང་བཅུད་མ་ཞུ། །མ་ཞུ་ཤ་དང་རུས་མ་ཞུ། །ཆུ་དམར་མ་ཞུ་བ་ནི་སྐྲན། །ཡང་ན་སྙིགས་མ་ཡིན་པའོ། །ཞེས་གསུངས། གཞན་ཡང་མེས་པོའི་ཞལ་ལུང་དུ། ། སྤྲིས་མ་མཐུག་པ་ཚ་བ། སྲབ་པ་གྲང་བ། དུམ་བུར་ཆད་པ་སྐྲན། གཟུགས་བརྙན་གང་ཤར་དེའི་རིགས་ཀྱི་གདོན། ཚ་ཆུ་ཧ་ཅང་སྤྲིས་མ་མཐུག་ན་མར་ཚིལ་མ་ཞུ། ཁ་ཞག་མཐུག་པོ་ཤིང་བུས་བླངས་ནས་མེར་བསྲེགས་པས་གསུར་དྲི་མནམ་ན་ཞག་རྒོད་ཅེས་སྐྱོན་མེད་དོ་གསུངས་སོ། །
གསུམ། གྲང་བའི་དུས་ཀྱི་བརྟག་ཐབས།
1 ལྡོག་དུས་ཀྱི་བརྟག་ཐབས།
ལྡོག་པ་ནི་དྲི་ཆུ་ཐོག་མར་བཏང་མ་ཐག་གི་དུས་སུ་དྭངས་མོ་ཡིན་པ་ལ་གྲང་བའི་རྗེས་གར་པོར་གྱུར་པ་དང་ཡང་ན་དྲི་ཆུ་བཏང་མ་ཐག་གར་པོ་ཡིན་པ་ལ་གྲང་ནས་དྭངས་མོར་སོང་བ་སྟེ་དྲི་ཆུའི་མདོག་དང་རླངས་པ་སོགས་གནས་སྐབས་ལས་ངོ་བོ་ལོག་པའམ་ལྡོག་པ་སྟེ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་ལ་ཟེར། དྲི་ཆུ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་སོགས་ལ་བརྟག་སྟེ་ནད་ངོས་འཛིན་པ་ནི་དྲི་ཆུའི་དྲོད་དང་རླངས་པ་མ་ཡལ་བའི་གོང་གི་ཚན་མོའི་དུས་ན་ལྡོག་པ་དེ་ནི་ཚ་བའི་ནད་ཀྱི་རྟགས་ཡིན་ལ། དྲོད་དང་རླངས་པ་ཡལ་བའི་རྗེས་ཏེ་ཆུ་གྲང་ཟིན་ནས་ལྡོག་འགྲོ་བ་དེ་ནི་གྲང་བའི་ནད་ཀྱི་རྟགས་ཡིན་ལ། དྲི་ཆུའི་རླངས་པ་ཡལ་བ་དང་ངོ་བོ་ལྡོག་པ་གཉིས་དུས་མཚུངས་སུ་བྱུང་ན་ཚ་གྲང་སྙོམས་པའི་ནད་རྟགས་སམ་ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ་ཡིན། དེ་ཡང་སོ་མ་རཱ་ཛ་ལས། དུས་ནི་དགུན་ནི་ཅུང་ཙམ་ན། །དབྱར་ནི་ཉི་མ་རྩེ་དྲོས་ན། །དེ་ནི་ནད་མེད་ཆུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། བཻ་སྔོན་དུ། དུས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དགུན་དུས་བཏང་འཕྲལ་ལྡོག་པ་དང་། སྟོན་ཀ་དང་དཔྱིད་ཀ་གཉིས་ཅུང་ཟད་འདས་ནས་ལྡོག་པ། དབྱར་ཉི་དྲོས་ཙམ་སྟེ་ལྡོག་པ་བུལ་བུལ་བཤད་པ་ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་པ་ནད་ཅན་གྱི་ཆུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ནམ་ཟླ་དུས་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་ལས་ལྡོག་མྱུར་བུལ་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བའང་ཤེས་དགོས་པའི་གནད་ཅིག་ཡིན།
2 ལྡོག་ཚུལ་ལ་བརྟག་པ།
རྒྱུད་ལས། ལྡོག་ཚུལ་ཆུ་ལ་སྲབ་མཐུག་མེད་པ་ལ། །གང་སྲབ་མཐའ་ནས་ལྡོག་པ་གྲང་བ་ཡིན། །གཏིང་ནས་ལོངས་པར་ལྡོག་པ་ཚ་བ་གསར། །མཐའ་ནས་ཤར་ཤར་ལྡོག་པ་རྙིངས་ཚད་ཡིན། །སྣ་ལ་ཀུ་ཡ་ལྡོག་ན་ཚ་གྲང་འཐབ། །ཞེས་པ་ལྟར་དྲི་ཆུ་ལ་སྲབ་མཐུག་གི་དབྱེ་བ་འབྱེད་དུ་མེད་ཀྱང་སྲབ་མཐུག་ལ་བལྟོས་པའི་ལྡོག་ཚུལ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྣོད་ཀྱི་དབང་གིས་སྲབ་མཐུག་བྱུང་བ་ཤེས་དགོས་ཏེ་སྣོད་ཀྱི་མཐའ་སྟེ་འདབ་སོགས་གང་སྲབ་པའི་ངོས་ཀྱི་མཐའ་ནས་རིམ་པས་ལྡོག་སྟེ་དང་པོར་ཆུ་འཁྱགས་པའི་ཕྱིར་དང་། གང་སྲབ་ན་དེ་ནས་ལྡོག་སྟེ་སྲབ་ས་ནས་ཐོག་མར་འཁྱགས་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྟར་གང་སྲབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐའ་ནས་ཐོག་མར་ལྡོག་པ་ནི་གྲང་བའི་ནད་རྟགས་ཡིན་ལ། གྲང་ཆུ་ནི་ཚ་ལོག་མི་བྱེད་པར་གྲང་ནས་ལྡོག་པའི་གནད་ཀྱིས་ཡིན། ཆུའི་གཏིང་ནས་ཡར་ཁའམ་གྱེན་ལ་ལོང་ལོང་པོར་ལྡོག་པ་བྱུང་ན་ཚ་བ་གསར་བ་ཡིན། ཆུའི་མཐའ་ནས་དབུས་སུ་ཤར་ཤར་དུ་ལྡོག་པ་ནི་རྙིངས་པའི་ཚད་པ་ཡིན་ཏེ་ཚ་བ་ཟུངས་ལ་ཞེན་པར་གྱུར་བ་ཡིན། ཆུ་ལྡོག་པའི་ཚེ་ཀུ་ཡ་སྔོན་ལ་ལྡོག་ན་ཚ་གྲང་འཐབ་པའི་ནད་ཡིན། དེ་བཞིན་གསོ་དཔྱད་ཉམས་མྱོང་འཆི་མེད་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ལེན་ལས། ཀུ་ཡ་ལྡོག་པ་ན་ཚ་བ་དང་། སྣ་ལ་ལྡོག་པ་གྲང་བའི་ནད་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྟོད་སྨད་ཕྱི་ནང་ཀུན་ལ་ཚ་བ་བྱེར་བ་ལ་ཚ་ཆུའི་རྟགས་སྤྱི་ཚང་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་དྲི་ཆུ་མི་ལྡོག་པ་བྱུང་ན་ཚ་བ་བྱེར་བའི་ནད་དུ་ངོས་བཟུང་ཆོག་ལ། གྲང་བའི་ནད་ཡུན་ལོན་པའམ་གྲང་འཁྲུ་མ་ཆད་པར་ཡུན་རིང་འབྱམས་པ་ལའང་གྲང་ཆུའི་རྟགས་ཚང་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་ཆུ་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ནི་གྲང་བ་འབྱམས་པའི་ནད་དུ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཆོག ནད་མེད་པ་ལ་ཡང་གཞི་ཆུ་མི་ལྡོག་པ་ལས་ཁམས་མི་སྙོམས་པར་གྱུར་ན་དེའི་མོད་ལ་ཆུ་ལྡོག་པའམ་དུ་མ་འབྱུང་སྟེ། ཆུ་དེ་ལྡོག་ན་ནད་གཞི་སྐྱོན་ཡོད་པ་དང་། ལྡོག་ཏུ་མ་གྱུར་ན་ཐ་མལ་ནད་མེད་ཀྱི་ཆུ་ཡིན་པའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །
3 ལོག་རྗེས་ལ་བརྟག་པ།
དྲི་ཆུའི་ངོ་བོ་ལྡོག་ཚར་བའི་རྗེས་ཀྱི་ཁ་དོག་ནི་ནད་གཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་རང་གི་དྲི་ཆུའི་ཁ་དོག་ལྟར་འབྱུང་བ་སྟེ། ནད་གཞི་ཚ་ཤས་ཆེ་ན་ལོག་པའི་ཚེ་སྔར་ལས་སྐ་བ། གྲང་ཤས་ཆེ་ན་ལོག་པའི་ཚེ་ཆུ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དྭངས་པའམ་སླ་བ་འོང་ངོ་། །བྱིས་པ་འོ་མ་འཐུང་མཁན་གྱི་ཆུ་ནི་ལོག་རྗེས་དཀར་ལ་ཉོག་པ་དང་། མཁལ་ནད་ཅན་གྱི་ཆུ་ནི་ལོག་རྗེས་རུལ་བ་ལྟར་སྙིགས་མ་སབ་སིབ་ཅན་འབྱུང་བར་གསུངས།
བཞི་པ། མཇུག་བསྡུ་བའི་གཏམ།
ཁོ་བོས་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ལ་ནད་པ་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་བགྱིས་པའི་ནད་ཐོག་ཏུ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་གཙོར་བྱས་པའི་སྨན་གཞུང་གཞན་དག་ལ་ལྟ་ཀློག་གི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་དྲི་ཆུའི་བརྟག་ཚུལ་དགུ་ལས་ནད་ངོས་འཛིན་པའི་རང་ལུགས་རྨ་མེད་པ་འདི་ཉིད་ནམ་ཞར་ཡང་བཏང་སྙོམས་སུ་མ་ཤོར་བར་ནད་ངོས་བཟུང་ཞིང་གསོ་བཅོས་བསྟེན་ཏེ་འགྲོ་བ་ནད་པར་ནད་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་ལས་སྒྲོལ་བར་རང་ནུས་རྩལ་དུ་སྤྲུགས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དྲི་ཆུའི་བརྟག་ཐབས་འདིའི་ཐད་ནས་རང་ངོས་སུ་ད་དུང་ཡང་མ་རྟོགས་ལོག་རྟོགས་ཀྱི་ཆ་ནི་གཞོལ་མེད་ཡིན་པས་ལས་རྐང་གཅིག་པའི་སྨན་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གལ་བོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སློབ་སྟོན་གནང་བར་རེ་འབུལ་སྙིང་ནས་ཞུའོ། །
དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།
① བཀྲ་ཤིས། རྒྱུད་བཞིའི་དཀའ་འགྲེལ། [M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1998ལོར།
② ཁྲོ་རུ་ཚེ་རྣམ། དྲང་སྲོང་ཞལ་ལུང་། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2001ལོར།
③ གོང་སྨན་དཀོན་མཆོག་བདེ་ལེགས། གསོ་རིག་དགོས་པ་ཀུན་འབྱུང་། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005ལོར།
④ དར་མོ་སྨན་རམས་པ། མེས་པོའི་ཞལ་ལུང་། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005ལོར།
⑤ སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ། [M] བཻ་སྔོན། བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982ལོར།
⑥ དཔའ་རིས་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་། གསོ་དཔྱད་ཉམས་མྱོང་འཆི་མེད་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ལེན། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་།1999ལོར།
⑦ བྷ་རོ་ཕྱག་རྡུམ། སྙན་བརྒྱུད་བེའུ་བུམ་ནག་པོ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2006ལོར།
⑧ བཻ་རོ་ཙ་ན། སྨན་དཔྱད་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1985ལོར།
⑨ གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོ། དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི ། [M]བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982ལོར།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། བདེ་སྒྲོན།
