ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ་དང་པོའི་ཚེས18ཉིན། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་ཚོགས་འདུ་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་ལྷ་སར་འགོ་ཚུགས། འགོ་ཚུགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བོད་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་པ་འཚོགས་ཚུན་གྱི་གྲོས་གཞིའི་ལས་དོན་གནས་ཚུལ་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུར་ཉན་པ་རེད། ལོ་སྔོན་མར་ཁྱོན་བསྡོམས་གྲོས་གཞི411བཏོན་པ་དང་། ཞིབ་བཤེར་ཐོ་འགོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་གྲོས་གཞི399གྲོས་ཁོངས་སུ་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། 2024ལོའི་ཟླ12བར་གྲོས་གཞི་ཚང་མ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་ནས་ལན་བརྒྱབ་ཡོད།
སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་རྣམ་པས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་དཔེ་མཚོན་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གྲོས་མོལ་ཇུས་འདོན་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཞི་མཐུན་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད། ཨུ་ཡོན་རྣམ་པས“མོས་སེམས་ལྔ”ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་སོགས་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ་གྲོས་གཞི་ཁག36བཏོན་པ་དེས་གྲོས་གཞི་ཡོངས་ཀྱི9.02%ཟིན་ནས། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཐབས་འདོན་ཇུས་འབུལ་བྱས་ཡོད། དཔེར་ན། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལམ་ཐིག་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་བོད་ལྗོངས་འདི་ཉིད་གནའ་སྔ་མོ་ནས་མི་རིགས་ཁག་དབར་འགྲོ་འོང་དང་སྤེལ་རེས། མཉམ་འདྲེས་བཅས་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་སྔོག་འདོན་དང་། བསྡུ་སྒྲིག དྲིལ་བསྒྲགས་བཅས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་པར་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཤིང་། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཚོས་སྒར་རེས་རྣམ་པའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་ཡུལ་སྐོར་ལས“འགྲོ་འདྲེས་སྤེལ”གསུམ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དགོན་སྡེའི་གྲྭ་བཙུན་ལ་དྲ་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་སློབ་གསོ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞི་དང་ལེན་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ《དགོན་སྡེའི་གྲྭ་བཙུན་ཁྲོད“བོད་སྒྱུར”མཉེན་ཆས་ཁྱབ་གདལ་དང་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བརྡ་ཐོ》པར་འགྲེམས་བྱས་པ། ཐག་རིང་ས་ཁུལ་གྱི་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྐྱོང་འདུ་ཤེས་གང་མགྱོགས་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ནས《ཁྲིམས་ལུགས་གནད་འཕིགས་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བར་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་ཕྱོགས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བསམ་འཆར》འདོན་རྒྱུན་སྐུལ་འདེད་ཐུབ་པ། ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གཞི་རིམ་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཚད་མཐོ་རུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པའི“དྲ་བ་གཅིག་དང་ལས་སྟེགས་གཅིག ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི”གྲུབ་འབྲས་ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཐུབ་པ། བཅའ་ཁྲིམས་བེད་སྤྱོད་ཚད་ལྡན་བྱས་ནས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདྲི་གཅོད་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་དབང་འགན་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་མཉམ་འགུལ་ཐོག་གཏུག་བཤེར་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་འབུར་ཞུ་བཅར་གྱི་གྱོད་གཞི་བར་འདུམ་བྱེད་སྲོལ་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ནུས་ལྡན་ཐུབ་ཡོད།
ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྔོན་སྤེལ་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གྲོས་མོལ་ཇུས་འདོན་བྱས་ཏེ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕན་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། ཨུ་ཡོན་ཚོས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དང་། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན། ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ བཅོས་བསྒྱུར་གཏིང་ཟབ། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུལ་ལག་བསྟར། དམངས་འཚོ་འགན་ལེན་དང་ལེགས་བཅོས་སོགས་བྱེད་པར་དམ་པོར་དམིགས་ནས་གྲོས་གཞི་ཁག312བཏོན་པ་དེས་གྲོས་གཞི་ཡོངས་ཀྱི78.20%ཟིན་ནས། ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུལ་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱུས་གཏོང་རྒྱུར་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་བཏོན་ཡོད། དཔེར་ན། G349ལམ་རྒྱུད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིར་དམིགས་ནས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་མཉམ་འགུལ་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་རྣམ་གྲངས་གྲལ་བཤེར་སོགས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་བྱ་གཞག་དང་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས《བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཚན་རྩལ་འགག་སྒྲོལ་ཐད་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་རྒྱུའི་ཕུགས་ཕན་གཏན་འཇགས་ལམ་སྲོལ》བཟོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཐུབ་པ། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུག་བཞག་གི་བཟོ་ཁང་བཙུགས་ནས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བར་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དོ་དམ་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་བཏང་ནས་མང་ཚོགས་རང་ས་རང་ཡུལ་དུ་ལས་ཞུགས་ཐུབ་པ་དང་། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་བར་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཐོན་པ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སློབ་འབྲིང་སློབ་གསོ་སྒྱུར་བཅོས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཕྱོགས་བསྡུས་སྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པར་ཇུས་ཤུགས་མཉམ་འདོན་བྱས་ཏེ། བོད་ལྗོངས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་སློབ་གསོ་སྤུས་ཚད་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་མཐོ་སར་འཛུགས་གཏོད་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གྲོས་མོལ་ཇུས་འདོན་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་འགོག་ཡོལ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། ཨུ་ཡོན་ཚོས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་སླར་གསོ། ཁོར་ཡུག་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་། ནུས་ཁུངས་གཙང་མ་གསར་སྤེལ་སོགས་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་གྲོས་གཞི་ཁག38བཏོན་པ་དེས་གྲོས་གཞི་ཡོངས་ཀྱི9.52%ཟིན་ནས། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ཐབས་འདོན་ཇུས་འགོད་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཐུབ་ཡོད། དཔེར་ན། ནུས་ཁུངས་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་གློག་སྡོང་གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིའི་ནང་བཏོན་པ་རྣམས《རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྤྱིར་བཏང་གཞུང་ལམ་དང་རིམ་མཐོའི་གཞུང་ལམ་གྱི་ཞབས་ཞུ་ཁུལ་གྱི་གློག་སྣོན་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་བཟོ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འཆར་འགོད་ཇུས་གཞིའི》ནང་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུ་རྒྱུག་ཁུལ་དུ་སྤུད་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་ལ་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞིས《ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཆུའི་དྲ་བ་འཆར་འགོད》བཟོ་བཞིན་པ་དེར་གལ་ཆེའི་དཔྱད་གཞི་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད་པ། འབྱུང་འཕྲོད་དངུལ་རྩར་བརྟེན་ནས་འབྱུང་འཕྲོད་ཐཱན་ཉུང་ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་ལ་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞི་དངུལ་ཁང་དང་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་རྒྱུག་གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་འགོད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་འབྱུང་འཕྲོད་དངུལ་རྩ་གནད་འཕིགས་གཤམས་སྒྱུར་ཐུབ་པ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ནུས་ཁུངས་གཙང་མ་རྗེས་སྙེགས་རྣམ་པ་དང་། མཆོང་སྐྱོད་རྣམ་པ། སྤུས་ཚད་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་གཞིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་ཁུངས་གཙང་མའི་རྟེན་གཞི་གང་མགྱོགས་སྐྲུན་པ་དང་། གློག་ཤུགས་ཕྱིར་ཁྲིད་བྱེད་ལམ་ཞིབ་འཇུག་འཆར་བཀོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ནུས་ཁུངས་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐད་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་བརྟན། མཐའ་དར། དམངས་ཕྱུག་གི་བྱ་སྤྱོད་དཔེ་མཚོན་ཁུལ་འཛུགས་སྟོད་བྱ་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གྲོས་མོལ་ཇུས་འདོན་བྱས་ཏེ། མཐའ་སྲུང་སྲ་བརྟན་དང་མཐའ་མཚམས་བདེ་འཇགས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། ཨུ་ཡོན་རྣམ་པས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་བཅོས་སྐྱོང་གི་ནུས་འབྲས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ། མཐའ་མཚམས་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་སོགས་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་གྲོས་གཞི་ཁག13བཏོན་པ་དེས་གྲོས་གཞི་ཡོངས་ཀྱི3.26%ཟིན་ནས། མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུར་ཐབས་ཇུས་བཟང་པོ་འདོན་ཐུབ་ཡོད། དཔེར་ན། རྒྱལ་མཚམས་འཛུལ་སྒོའི་ཆབ་སྲིད་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པའི་སྐོར་ལ་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞིས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དོ་དམ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དམག་དམངས་མཉམ་འདྲེས་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས“འཛུགས་གཏོད་བཞིར”སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་གྲོས་གཞིས་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པས་སྒྲིག་སྲོལ་གསར་པ་དང་། དུས་རབས་གསར་པ། ལས་འགན་གསར་པ། བླང་བྱ་གསར་པ་བཅས་དང་འཆམ་མཐུན་ཡོང་གང་ཐུབ་བྱས་ནས། དམག་དམངས་མཉམ་འདྲེས་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་མཐུན་སྦྱོར་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ལམ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད། སྤུ་ཧྲེང་འགག་སྒོ་འཕེལ་རྒྱས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་ལ་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞིས《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་མཐའ་མཚམས་ཚོང་དོན་ས་ཚིགས་དོ་དམ་བྱ་ཐབས》ནང་བཅུག་པ། བོད་ལྗོངས་འདི་ཉིད་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་ཐད་བཏོན་པའི་གྲོས་གཞིས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་རིག་མཛོད “ཕྱིར་བསྐྱོད་པར”སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད།
